Collagen là một trong những thành phần quan trọng giúp duy trì làn da căng mịn, đàn hồi và hỗ trợ sức khỏe xương khớp. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể uống collagen một cách tùy tiện. Một số người mắc những bệnh không nên uống collagen do có thể gặp tác dụng phụ không mong muốn nếu bổ sung collagen sai cách. Trong bài viết này, Beauty Summit sẽ tìm hiểu về collagen, vai trò của nó trong cơ thể và những trường hợp không nên uống collagen để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tìm hiểu về collagen
Để biết cách sử dụng collagen hợp lý, trước hết bạn nên tìm hiểu các thông tin cơ bản về collagen để biết về các tác dụng mà collagen mang lại cho cơ thể của mình.
Collagen là gì?
Collagen là một loại protein chiếm khoảng 25-30% tổng lượng protein trong cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự săn chắc, đàn hồi của da, cũng như giúp xương, sụn, gân và dây chằng hoạt động hiệu quả. Bạn có thể hình dung collagen như một loại “keo dán” giúp các mô trong cơ thể liên kết chặt chẽ với nhau.
Collagen được cơ thể sản xuất tự nhiên, nhưng bắt đầu suy giảm từ sau tuổi 25, khiến da chảy xệ, xuất hiện nếp nhăn và các vấn đề về xương khớp. Chính vì vậy, việc bổ sung collagen ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực làm đẹp và chăm sóc sức khỏe.
Collagen đóng vai trò gì trong cơ thể?
Collagen không chỉ có lợi cho làn da mà còn ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trong cơ thể:
- Đối với da: Giúp da căng mịn, đàn hồi, giảm nếp nhăn và ngăn ngừa lão hóa.
- Đối với xương khớp: Là thành phần quan trọng trong sụn và xương, giúp xương chắc khỏe và giảm nguy cơ thoái hóa khớp.
- Đối với tóc và móng: Tăng cường độ chắc khỏe, giảm gãy rụng.
- Đối với hệ tiêu hóa: Hỗ trợ niêm mạc dạ dày, cải thiện hệ tiêu hóa.
- Đối với tim mạch: Collagen có trong thành mạch máu, giúp duy trì độ đàn hồi và hạn chế nguy cơ xơ vữa động mạch.
Những bệnh không nên uống collagen
Collagen có nhiều tác dụng tốt cho cơ thể, đặc biệt là phái nữ. Tuy nhiên, trong một số thời điểm như dưới 20 tuổi, có thai hoặc mắc một số bệnh thì bạn nên hạn chế hoặc không nên uống collagen để tránh các tác dụng phụ phát sinh.
Viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày một trong những bệnh không nên uống collagen. Đây là tình trạng tổn thương niêm mạc dạ dày do vi khuẩn HP, lạm dụng thuốc, căng thẳng hoặc chế độ ăn uống không lành mạnh. Người mắc bệnh này cần cân nhắc kỹ trước khi uống collagen vì một số lý do sau:
- Tăng tiết axit dạ dày: Một số loại collagen, đặc biệt từ cá, có thể kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, khiến vết loét lâu lành.
- Thành phần phụ gia gây kích ứng: Một số sản phẩm collagen chứa chất tạo ngọt, vitamin C liều cao dễ gây buồn nôn, đau rát dạ dày.
- Gây rối loạn tiêu hóa: Người có hệ tiêu hóa nhạy cảm có thể gặp tình trạng đầy hơi, khó tiêu khi uống collagen.
Người bị viêm loét dạ dày có nên uống collagen?
Nếu đang trong giai đoạn viêm loét, nên hạn chế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ. Nếu sử dụng, hãy chọn collagen peptide dễ hấp thụ, uống sau ăn và tránh các loại có nhiều phụ gia. Quan trọng nhất, cần điều trị dứt điểm viêm loét trước khi bổ sung collagen để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Mang thai & cho con bú
Collagen là dưỡng chất quan trọng giúp da, tóc và xương chắc khỏe, rất tốt cho cơ thể phụ nữ. Tuy nhiên, cơ thể phụ nữ mang thai và cho con bú thường rất nhạy cảm nên cần cân nhắc kỹ trước khi bổ sung collagen, vì:
- Chưa có đủ nghiên cứu về độ an toàn: Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào khẳng định collagen an toàn tuyệt đối cho thai nhi và trẻ sơ sinh.
- Nguy cơ chứa thành phần không phù hợp: Một số loại collagen có thể chứa hormone tăng trưởng, chất bảo quản hoặc kim loại nặng (từ nguồn cá biển), có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé.
- Gây rối loạn tiêu hóa: Khi mang thai, hệ tiêu hóa nhạy cảm hơn, collagen có thể gây đầy bụng, buồn nôn hoặc khó tiêu.
Mẹ bầu & mẹ bỉm có nên uống collagen không?
Nhìn chung, mẹ bầu, mẹ bỉm nên hạn chế sử dụng collagen. Trong trường hợp cần phải bổ sung, nên chọn collagen có nguồn gốc rõ ràng, không chứa chất phụ gia và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Tuy nhiên, ưu tiên bổ sung collagen từ thực phẩm tự nhiên như cá, trứng, rau xanh và các loại hạt vẫn là lựa chọn an toàn hơn.
Người bệnh đang dùng thuốc đặc trị
Collagen là thực phẩm bổ sung phổ biến, nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng, đặc biệt là người đang dùng thuốc đặc trị. Việc uống collagen trong giai đoạn điều trị có thể gây ra một số vấn đề như:
- Ảnh hưởng đến hiệu quả thuốc: Một số loại collagen chứa vitamin C liều cao có thể làm thay đổi độ pH dạ dày, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ thuốc.
- Tương tác với thuốc: Collagen có thể tương tác với thuốc kháng đông, huyết áp, nội tiết tố và một số loại thuốc khác, làm giảm hoặc tăng tác dụng thuốc, hoặc thậm chí gây ra tác dụng phụ khác. Chẳng hạn như với chị em uống thuốc tránh thai, nếu uống cùng với collagen có thể gây ra hiện tượng mang thai giả, khiến cơ thể mệt mỏi, buồn nôn,…
- Gây áp lực lên gan, thận: Người đang điều trị bệnh gan, thận hoặc tim mạch cần hạn chế thực phẩm bổ sung để tránh gây quá tải cho cơ thể.
Có nên uống collagen khi đang dùng thuốc đặc trị?
Người bệnh chỉ nên uống collagen khi có sự đồng ý của bác sĩ. Nếu cần bổ sung, hãy chọn loại không chứa phụ gia, uống cách xa thời gian dùng thuốc để giảm nguy cơ tương tác. Tuy nhiên, tốt nhất nên hoàn thành liệu trình điều trị trước khi nghĩ đến việc bổ sung collagen.
Bệnh thận
Người mắc bệnh thận cần hạn chế đạm và khoáng chất dư thừa, trong khi collagen thực chất là một loại protein. Việc bổ sung collagen không đúng cách có thể gây hại cho thận do:
- Tăng gánh nặng lọc thải: Thận có nhiệm vụ xử lý protein dư thừa. Khi bổ sung collagen, lượng protein nạp vào tăng lên, có thể khiến thận phải hoạt động quá tải, tăng áp lực nội cầu thận và ảnh hưởng đến cấu trúc cầu thận, làm bệnh nặng hơn.
- Nguy cơ mất cân bằng khoáng chất: Một số loại collagen chứa canxi, natri hoặc các chất phụ gia, có thể làm rối loạn điện giải và tăng nguy cơ suy thận.
- Ảnh hưởng đến quá trình điều trị: Nếu đang dùng thuốc điều trị thận, collagen có thể gây tương tác hoặc làm giảm hiệu quả của thuốc.
Người bệnh thận có nên uống collagen không?
Bệnh nhân thận không nên tự ý uống collagen. Nếu muốn bổ sung, cần hỏi ý kiến bác sĩ và lựa chọn loại không chứa nhiều phụ gia. Tuy nhiên, tốt nhất là bổ sung collagen từ thực phẩm tự nhiên như rau xanh, cá hồi, trứng và các loại hạt để giảm áp lực lên thận.
Bệnh gút
Gút cũng là một trong những bệnh không nên uống collagen. Gút là bệnh rối loạn chuyển hóa axit uric, gây viêm khớp, sưng đau do lắng đọng tinh thể urat trong khớp. Việc bổ sung collagen có thể không phù hợp với người mắc bệnh gút vì:
- Tăng nguy cơ tích tụ axit uric: Một số loại collagen, đặc biệt từ xương và da động vật, có hàm lượng purin cao, có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu, khiến bệnh gút trầm trọng hơn.
- Gây viêm khớp nghiêm trọng hơn: Khi nồng độ axit uric tăng, khớp bị kích thích và sưng đau nhiều hơn, làm giảm hiệu quả điều trị bệnh.
- Tương tác với thuốc điều trị gút: Collagen có thể làm giảm hiệu quả của thuốc giảm axit uric hoặc thuốc chống viêm, ảnh hưởng đến quá trình kiểm soát bệnh.
Người bị gút có nên uống collagen?
Bệnh nhân gút không nên tự ý uống collagen, đặc biệt là collagen từ động vật. Nếu muốn bổ sung, quan trọng nhất là hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và lựa chọn collagen peptide từ cá hồi, cá tuyết, ít purin hơn, giúp giảm nguy cơ tăng axit uric trong máu.
Người bệnh huyết áp thấp
Những bệnh không nên uống collagen bao gồm cả huyết áp thấp. Huyết áp thấp xảy ra khi huyết áp dưới 90/60 mmHg ở trạng thái nghỉ ngơi, gây chóng mặt, mệt mỏi, thậm chí ngất xỉu. Với người mắc bệnh này, việc uống collagen có thể gây ra một số vấn đề:
- Làm giảm huyết áp hơn nữa: Một số loại collagen, đặc biệt collagen peptide, có thể giúp giãn mạch và cải thiện lưu thông máu, nhưng điều này lại khiến huyết áp tụt thấp hơn, gây mệt mỏi, choáng váng.
- Ảnh hưởng đến hiệu quả thuốc: Nếu đang dùng thuốc điều trị huyết áp, collagen có thể làm tăng hoặc giảm tác dụng của thuốc, gây mất cân bằng huyết áp.
- Gây mất cân bằng dinh dưỡng: Một số loại collagen chứa natri hoặc chất điều vị có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch, làm tình trạng huyết áp bất ổn hơn.
Người bị huyết áp thấp có nên uống collagen?
Nếu huyết áp thấp, không nên tự ý bổ sung collagen, đặc biệt là collagen chứa vitamin C hoặc chất làm giãn mạch. Nếu cần uống, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và ưu tiên collagen từ thực phẩm tự nhiên như cá hồi, rau xanh và trứng để đảm bảo an toàn.
Bạn trẻ dưới 20 tuổi
Collagen là thành phần quan trọng giúp da căng mịn và đàn hồi. Tuy nhiên, với người dưới 20 tuổi, việc bổ sung collagen không thực sự cần thiết vì:
- Cơ thể vẫn sản sinh đủ collagen: Ở độ tuổi này, lượng collagen tự nhiên vẫn dồi dào, quá trình tái tạo da và mô liên kết hoạt động hiệu quả mà không cần bổ sung từ bên ngoài.
- Gây mất cân bằng nội tiết tố: Một số loại collagen chứa hormone hoặc vitamin liều cao, có thể ảnh hưởng đến nội tiết, gây nổi mụn hoặc rối loạn sinh lý.
- Lãng phí và không hiệu quả: Bổ sung collagen khi cơ thể chưa thiếu hụt sẽ không mang lại lợi ích rõ rệt, thậm chí có thể gây dư thừa protein, ảnh hưởng đến gan và thận.
Bạn trẻ dưới 20 tuổi có nên uống collagen?
Thay vì uống collagen, hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh với thực phẩm giàu collagen tự nhiên như cá, rau xanh, trứng, trái cây giàu vitamin C. Ngoài ra, chăm sóc da đúng cách và bảo vệ da khỏi ánh nắng cũng là cách tốt nhất để giữ làn da khỏe mạnh mà không cần đến thực phẩm bổ sung.
Những điều cần chú ý khi uống collagen
Collagen mang lại nhiều lợi ích cho da, tóc và sức khỏe, nhưng nếu sử dụng sai cách có thể gây phản tác dụng. Dưới đây là những điều quan trọng cần lưu ý khi bổ sung collagen:
1. Không uống quá muộn
Cơ thể bắt đầu giảm collagen khoảng 1 – 1,7%/năm từ sau 25 tuổi, nhưng nếu đợi đến khi da xuất hiện nhiều nếp nhăn mới uống thì hiệu quả sẽ không cao. Thời điểm tốt nhất để bổ sung collagen là từ 20-25 tuổi để duy trì độ đàn hồi và làm chậm lão hóa.
2. Không uống quá nhiều
Bổ sung collagen quá liều (trên 20.000mg/ngày với collagen thường và 5.000mg/ngày với collagen cô đặc) có thể gây nóng trong, nổi mụn, rối loạn tiêu hóa và tạo áp lực lên gan, thận. Nên uống theo liều khuyến nghị của nhà sản xuất, thường từ 10.000 – 20.000mg/ngày với collagen thường và 3.000 – 5.000mg/ngày với collagen cô đặc.
3. Đảm bảo đúng quy trình
Collagen cần thời gian để hấp thụ, vì vậy hãy duy trì uống đều đặn ít nhất 2-3 tháng, 1-2 lần/ngày, sau đó có thể nghỉ một thời gian rồi tiếp tục. Ngoài ra, kết hợp với vitamin C giúp cơ thể hấp thụ collagen tốt hơn.
4. Tránh uống sai thời điểm
Thời điểm tốt nhất để uống collagen là buổi tối trước khi ngủ 30-60 phút, trước khi tập thể dục 30 phút hoặc buổi sáng trước bữa ăn khi dạ dày còn trống, giúp hấp thụ hiệu quả hơn. Tránh uống collagen ngay sau bữa ăn vì có thể làm giảm khả năng hấp thụ.
Collagen mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làn da, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Nếu bạn thuộc nhóm người mắc những bệnh không nên uống collagen, phụ nữ mang thai, người dưới 20 tuổi hoặc đang dùng thuốc đặc trị, hãy cân nhắc kỹ trước khi bổ sung collagen. Để đạt hiệu quả tối ưu, hãy sử dụng collagen đúng cách, đúng liều lượng và đúng thời điểm. Quan trọng nhất, luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
