Trong những năm gần đây, xu hướng mỹ phẩm thuần chay đang dần trở thành lựa chọn yêu thích của nhiều tín đồ làm đẹp, không chỉ ở phương Tây mà cả tại Việt Nam. Bên cạnh yếu tố làm đẹp, người tiêu dùng hiện đại còn quan tâm đến sự an toàn cho sức khỏe, tính nhân đạo và bảo vệ môi trường. Bài viết này của Beauty Summit sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự phát triển, thành phần và thực trạng của mỹ phẩm thuần chay tại Việt Nam.
Xu hướng mỹ phẩm thuần chay
Trong những năm gần đây, xu hướng mỹ phẩm thuần chay đã và đang trở thành một làn sóng mạnh mẽ trong cộng đồng yêu làm đẹp toàn cầu. Không đơn thuần là lựa chọn sản phẩm dưỡng da hay trang điểm, đây là sự thay đổi trong tư duy – khi làm đẹp không còn đánh đổi bằng môi trường hay sự sống của động vật.
Giống như thực phẩm chay, các thương hiệu mỹ phẩm thuần chay (Vegan Cosmetics) nói “không” với mọi thành phần có nguồn gốc từ động vật như nhau thai cừu, trứng cá hồi, dịch ốc sên, mật ong hay sữa ong chúa. Đồng thời, các sản phẩm này cũng cam kết không thử nghiệm trên động vật – một trong những yếu tố then chốt khiến người tiêu dùng ngày càng quan tâm hơn đến đạo đức trong tiêu dùng mỹ phẩm.
Ngay từ năm 2019, The Economist đã tuyên bố đó là “năm của thuần chay”, khi có đến 1/4 thế hệ Millennials trên toàn cầu chọn sống theo lối sống chay. Chỉ tính riêng tại Mỹ, số người ăn chay đã tăng 300% trong ba năm gần đây và không nằm ngoài xu hướng đó, xu hướng sử dụng mỹ phẩm thuần chay cũng phát triển mạnh mẽ.
Trên sàn thương mại điện tử Net-a-porter, danh mục mỹ phẩm “sạch”, bao gồm cả dòng thuần chay và hữu cơ, đã tăng doanh thu 50% trong một năm. Trong đó, riêng dòng chăm sóc da tăng đến 70%, còn mỹ phẩm trang điểm tăng 30%. Điều này cho thấy, người tiêu dùng không còn chỉ quan tâm đến hiệu quả, mà còn để ý đến cách sản phẩm được tạo ra.
Theo Statista, thị trường mỹ phẩm thuần chay toàn cầu đã tăng từ 13,56 tỷ USD năm 2018 lên 16,29 tỷ USD năm 2021 và dự kiến sẽ đạt 20,8 tỷ USD vào năm 2025. Những con số này không chỉ nói lên một xu hướng, mà là sự chuyển mình rõ rệt của ngành công nghiệp làm đẹp: nhân văn hơn, bền vững hơn và có trách nhiệm hơn với thế giới.
Bảo vệ môi trường
Không ít tín đồ làm đẹp từng bất ngờ khi biết rằng việc sử dụng mỹ phẩm chứa thành phần từ động vật có thể gián tiếp gây ra ô nhiễm không khí, nguồn nước, thậm chí góp phần vào nạn phá rừng và biến đổi khí hậu. Chính từ nhận thức đó, xu hướng sử dụng mỹ phẩm thuần chay ngày càng được ủng hộ như một hành động làm đẹp có trách nhiệm với môi trường và xã hội.
Không chỉ là bảng thành phần xanh, sạch nguồn gốc tự nhiên, các thương hiệu mỹ phẩm thuần chay còn chú trọng đến bao bì, ưu tiên vật liệu tái chế, giảm thiểu nhựa và sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất. Khi bạn chọn một thỏi son hay hũ kem thuần chay, đó không chỉ là lựa chọn cho làn da, mà còn là một bước nhỏ góp phần gìn giữ hành tinh xanh cho thế hệ sau.
Xu hướng mỹ phẩm thuần chay toàn cầu
Trong 5 năm qua, số lượng mỹ phẩm thuần chay ra mắt trên toàn cầu đã tăng đến 175% – một con số cho thấy rõ sức hút không thể chối cãi của mỹ phẩm thuần chay trong xu hướng làm đẹp hiện nay. Thế hệ Millennials và Gen Z, những người tiêu dùng trẻ, am hiểu và đầy trách nhiệm với hành tinh, chính là lực đẩy lớn nhất phía sau sự tăng trưởng ngoạn mục ấy. Từ châu Âu đến châu Á, các thương hiệu lớn nhỏ đều đang tích cực tung ra các dòng sản phẩm chăm sóc da thuần chay để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao. Đây không còn là một lựa chọn ngách, mà đã trở thành xu hướng làm đẹp toàn cầu, định hình lại tiêu chuẩn về một sản phẩm “đẹp” đúng nghĩa.
Lựa chọn nhân ái
Năm 2012, chiến dịch toàn cầu #BeCrueltyFree do Humane Society International phát động đã tạo nên một làn sóng thay đổi trong ngành công nghiệp làm đẹp. Từ đó, nhiều quốc gia như Liên minh Châu Âu, Úc, Ấn Độ, Hàn Quốc… đã lần lượt ban hành lệnh cấm thử nghiệm mỹ phẩm trên động vật, đây chính là một bước tiến quan trọng thể hiện trách nhiệm đạo đức với sinh vật sống.
Các thương hiệu mỹ phẩm thuần chay hiện nay không chỉ nói “không” với thành phần từ động vật, mà còn kiên quyết chống lại việc thử nghiệm trên chúng. Họ ứng dụng công nghệ thử nghiệm trong ống nghiệm, mô phỏng sinh học hoặc hợp tác với tình nguyện viên, vừa đảm bảo hiệu quả sản phẩm, vừa bảo vệ động vật khỏi tổn thương không đáng có. Đây là lựa chọn của sự nhân ái, của một cái đẹp không cần đánh đổi.
Nguyên nhân sự phát triển của xu hướng mỹ phẩm thuần chay
Đại dịch Covid-19 không chỉ khiến thế giới chậm lại, mà còn khiến nhiều người bắt đầu suy nghĩ lại về cách sống và cách làm đẹp. Trong những tháng ngày giãn cách, người ta tìm về với sự tối giản, sống xanh, chọn thực phẩm hữu cơ và hạn chế đồ nhựa. Từ đó, những sản phẩm “thân thiện” với sức khỏe và môi trường, trong đó có mỹ phẩm thuần chay, bắt đầu lên ngôi.
Xu hướng sử dụng mỹ phẩm thuần chay tăng trưởng mạnh mẽ không chỉ vì trào lưu sống bền vững, mà còn xuất phát từ những nguyên nhân sâu xa. Trước tiên, làn sóng phản đối thử nghiệm trên động vật đã tác động lớn đến nhận thức của người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ Millennials và Gen Z. Họ không muốn cái đẹp của mình phải đánh đổi bằng sự đau đớn của sinh vật khác.
Thứ hai, các thành phần có nguồn gốc từ thiên nhiên ngày càng được ưa chuộng vì sự lành tính, dịu nhẹ và thân thiện với làn da nhạy cảm, đặc biệt sau thời gian dài đeo khẩu trang và tiếp xúc với hóa chất sát khuẩn thời Covid.
Thứ ba, nhiều quốc gia phát triển đã ban hành lệnh cấm sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc động vật trong mỹ phẩm, tạo ra một chuẩn mực đạo đức và pháp lý mới.
Cuối cùng, sự phổ biến ngày càng rộng rãi của mỹ phẩm an toàn, với bao bì đẹp, thương hiệu truyền cảm hứng và thông điệp nhân văn đã giúp mỹ phẩm thuần chay trở thành lựa chọn không chỉ của cá nhân mà còn của các spa, salon và cơ sở làm đẹp chuyên nghiệp.
Các thành phần chủ yếu trong mỹ phẩm thuần chay hiện nay
Một trong những điểm nổi bật nhất của mỹ phẩm thuần chay chính là bảng thành phần “xanh” – tức không chứa thành phần có nguồn gốc từ động vật và hoàn toàn thân thiện với làn da lẫn môi trường. Dưới đây là những nhóm thành phần phổ biến thường có mặt trong các sản phẩm thuần chay hiện đại.
Dầu thực vật
Dầu thực vật đóng vai trò quan trọng trong việc cấp ẩm, phục hồi và nuôi dưỡng làn da từ bên trong. Các loại dầu như dầu hạt lanh, dầu hạt cải, dầu hạt nho, dầu dừa và dầu hướng dương thường được sử dụng để giữ cho da mềm mại, đàn hồi và không bị khô ráp.
Đặc biệt, dầu cám gạo là một thành phần được ưa chuộng trong các sản phẩm dưỡng thể thuần chay. Loại dầu này rất giàu vitamin E, axit béo thiết yếu và chất chống oxy hóa. Nhờ đó, dầu cám gạo giúp dưỡng ẩm sâu, làm giảm sự xuất hiện của vết rạn da, cải thiện độ đàn hồi, làm chậm quá trình lão hóa và giúp da mịn màng, tươi sáng hơn mỗi ngày. Khác với dầu động vật, dầu thực vật còn giúp cân bằng lượng dầu tự nhiên trên da mà không gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
Tinh dầu thiên nhiên
Tinh dầu thiên nhiên là những chiết xuất đậm đặc từ các loại cây, hoa hoặc vỏ trái cây, không chỉ mang lại lợi ích chăm sóc da mà còn hỗ trợ thư giãn tinh thần. Một số tinh dầu phổ biến trong mỹ phẩm thuần chay có thể kể đến như:
- Tinh dầu hoa oải hương: làm dịu da, hỗ trợ giấc ngủ.
- Tinh dầu cam, bưởi: làm sáng da và mang lại cảm giác tươi mới.
- Tinh dầu tràm trà: có tính kháng khuẩn, phù hợp với da mụn.
- Tinh dầu hoa sen: giúp làm mềm da và cải thiện độ đều màu.
Những tinh dầu này thường được phối hợp một cách khéo léo trong các sản phẩm để mang lại hiệu quả toàn diện cả về da và cảm xúc.
Chiết xuất thực vật
Mỹ phẩm thuần chay ngày nay đặc biệt ưu tiên sử dụng các chiết xuất từ thực vật, đây là thành phần đã được khoa học chứng minh về độ an toàn và khả năng nuôi dưỡng da. Một số chiết xuất nổi bật gồm:
- Chiết xuất nha đam (lô hội): làm dịu, cấp nước tức thì, phục hồi da cháy nắng.
- Chiết xuất hoa cúc: kháng viêm, chống kích ứng và làm dịu làn da nhạy cảm.
- Chiết xuất cây xương rồng: giàu vitamin E và axit béo giúp giữ ẩm mạnh mẽ.
Các chiết xuất này thường được bổ sung vào sữa rửa mặt, kem dưỡng, toner hay mặt nạ để hỗ trợ kháng khuẩn, chống oxy hóa và cải thiện độ đều màu da.
Khoáng chất
Khoáng chất tự nhiên cũng là một thành phần không thể thiếu trong mỹ phẩm thuần chay.
- Đất sét trắng (Kaolin) và đất sét xanh (Bentonite) được sử dụng để hấp thụ dầu thừa, làm sạch sâu và se khít lỗ chân lông.
- Zinc oxide và Titanium dioxide là hai thành phần chống nắng vật lý phổ biến, giúp bảo vệ da khỏi tia UV mà không gây kích ứng như một số thành phần hóa học khác.
Xu hướng mỹ phẩm thuần chay ở Việt Nam
Mỹ phẩm thuần chay (Vegan Cosmetics) từng là khái niệm còn khá xa lạ với người tiêu dùng trong thị trường làm đẹp Việt Nam. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, xu hướng này đang dần hình thành và phát triển nhờ sự lan tỏa của phong cách sống xanh, tối giản và thân thiện với môi trường – những giá trị được nhiều người trẻ theo đuổi sau đại dịch Covid-19.
Tại Việt Nam, ngày càng có nhiều thương hiệu nội địa gia nhập thị trường mỹ phẩm thuần chay, tạo nên sự đa dạng và sôi động. Tiêu biểu như Herb n’ Spice và BareSoul – hai thương hiệu nổi bật với triết lý “sạch” trong từng chi tiết: sản phẩm thủ công, không thí nghiệm trên động vật, không xả nước thải xám và đặc biệt là không sử dụng dầu cọ – nguyên liệu gây tranh cãi vì ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến Cocoon, thương hiệu Việt đầu tiên nhận chứng nhận thuần chay từ tổ chức bảo vệ động vật toàn cầu PETA. Cocoon đã tận dụng thế mạnh bản địa bằng cách sử dụng các nguyên liệu quen thuộc với người Việt như cà phê Đắk Lắk, bí đao, tràm trà, bạc hà, nghệ… để tạo ra các sản phẩm chăm sóc da phù hợp với khí hậu và làn da Á Đông.
Tuy vậy, mỹ phẩm thuần chay tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn phát triển sơ khai. Một số người tiêu dùng bày tỏ sự hoài nghi về mức độ hiệu quả của sản phẩm, nhất là khi so sánh với các dòng mỹ phẩm chuyên sâu điều trị vấn đề da. Ngoài ra, hạn sử dụng ngắn, yêu cầu bảo quản nghiêm ngặt và giá thành cao hơn mức trung bình cũng khiến không ít người “chùn bước” khi lựa chọn.
Dù còn nhiều thách thức, nhưng với nhận thức ngày càng tăng về môi trường và đạo đức tiêu dùng, mỹ phẩm thuần chay hứa hẹn sẽ tiếp tục mở rộng vị thế trong thị trường làm đẹp Việt Nam trong thời gian tới.
Có thể thấy, xu hướng mỹ phẩm thuần chay không chỉ phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng mà còn là tín hiệu tích cực cho một ngành công nghiệp làm đẹp bền vững, nhân văn hơn. Dù còn một số hạn chế về hiệu quả hoặc giá cả, nhưng với sự cải tiến không ngừng, mỹ phẩm thuần chay chắc chắn sẽ ngày càng chiếm được lòng tin của người tiêu dùng Việt trong tương lai gần.
